Karamanoğlu Mehmet Bey kimdir, Karamanoğlu Mehmet Beyin yaşamı, Karamanoğlu Mehmet Beyin hayatı, Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçe ile ilgili yaptığı çalışmalar nelerdir, Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçe’ye ne gibi katkılarda bulunmuştur, Karamanoğlu Mehmet Bey ne zaman ölmüştür? konularına açıklık getireceğiz.
Karamanoğlu Mehmet Beyin Hayatı
Karamanoğlu Mehmet Bey Karamanoğulları’nın ikinci beyi Kerimü’d-din Karaman’ın oğludur. Doğum tarihi belli olmayıp ölümü 1280’dir. Mehmet Bey askerî ve idarî yönden bilgili bir devlet adamı idi. Bilim adamlarını etrafına toplayıp onlara büyük önem vermiştir. Dil Devriminde Atatürk’e ilham kaynağı olmuştur.
XIII. yüzyıl ortalarında Selçuklular, genellikle edebi dil olarak Farsçayı, devlet işlerinde Arapçayı kullanırlardı. Halk ise öz dilleri olan Türkçeyi kullanıyordu. Mehmet Bey millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine inanıyordu. Bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplayarak bir ordu oluşturdu.
“Şimden gerü hiç gimesne divanda, dergahda, bergahda ve dahı her yerde Türk dilinden özge söz söylemeye.”
Günümüz Türkçesi ile “Bugünden sonra hiç kimse divanda, dergahta, bergahta, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dilde söz söylemesin.” 13 Mayıs 1277
Sponsorlu Bağlantılar13 Mayıs 1277
Üzerine gönderilen Selçuklu ve Moğol kuvvetlerini büyük bir yenilgiye uğratarak Konya’ya girdi. Burada yaşayan Selçuklu Türkleri, Karamanoğulları ile birlik oldular.
Kısa zamanda Konya vilayeti ve bazı çevre iller Karamanoğullarının hâkimiyeti altına girdi. Daha sonra Selçuklu Sultanı İzzettin Keykavus’un oğlu Gıyaseddin Siyavuş’u başa geçiren Mehmet Bey’in kendisi de vezir oldu. İlk önceleri Moğol baskısına başarı ile karşı koymasına birçok kere galip gelmesine rağmen, daha sonraki çarpışmaların birinde iki kardeşi ile beraber öldürülmüştür. İdareciliği sırasında Türkçeyi resmi dil olarak ilan eden fermanını vermiştir. Bu fermanda “Bugünden sonra divanda, dergâhta ve bargâhta, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.” diyerek siyasî ve askerî bir zafer değil aynı zamanda kültürel bir zafer kazanmıştır.
Türkçe ile İlgili Yaptığı Çalışmalar
Karamanoğlu Mehmet Bey, günümüzden tam 729 yıl önce.
“Bu günden sonra divanda, dergahta ve bargahta, mecliste ve meydanda Türkçe’den başka dil kullanılmayacaktır. Defterler dahi Türkçe yazılacaktır.”
diye bir ferman yayınladı. Mehmet Bey, o dönemde edebiyat dili olarak Farsça, ilim dili olarak Arapçayı kullanan Selçuklulara karşı halkı etrafında toplayarak baş kaldırmış ve Türkçeyi devlet dili ilan etmişti.