Mitoz Bölünme Nedir? Mitoz Bölünmenin Önemi Nedir? Mitoz Bölünmenin Evreleri

Mitoz Bölünme neden olur, mitoz bölünme amacı nedir, mitoz bölünme nedir, mitoz bölünmenin önemi nedir, hücre bölünmesi nedir, ne iş yarar.

Mitoz Bölünme Nedir?

Hücre bölünmesi, büyüme ve yaraların onarılmasını mitoz gerçekleştirir eğer mitoz olmassa vucüt gelişmez büyümez ve açılan yaralar onarılamaz bir süre sonra yenilenmek isteyen hücrelerde ölür ve zamanla canlı yok olur. Mitoz canlıların sürekliliği için gerekli bir hücre bölünmesidir. Bu sayede;

• hasarlı dokular yenilenir / iyileşir (örneğin elinizi kestiğiniz zamanlarda mitoz bölünme olmasaydı elinizdeki kesik iyleşemezdi),
• canlılar büyür / gelişir,
• yaşlı hücreler yerini genç hücrelere bırakır.

A) Mitoz (Normal) bölünme çekirdek zarı kaybolarak gerçekleşir. Bir karyokinez ve birde sitokinez görülür. Genel özellikleri: 1-Bir hücreden iki hücre oluşur. 2-n, 2n, 3n, vb. gibi farklı kromozom sayısına sahip hücrelerde görülebilir. 3-Hem somatik hücrelerde hemde gametlerde görülebilir. 4-Kalıtsal çeşitlilik oluşturmaz ve oluşan bütün hücreler yapı ve özellik olarak aynıdır.( fenotip ve genotip olarak aynıdır.) 5-Bir karyokinez birde sitokinez görülür. 6-Sadece kardeş kromatidler zıt kutuplara çekilir. 7-Bir hücre ard arda defalarca mitoz geçirebilir. 8-Eşeysiz üreme, yenilenme-onarılma ve büyümenin temel mekanizmasıdır. 9-Eşeyli üreyebilen monoploid canlılarda (Erkek arılar,Eğreltiler,Karayosunları vb.)Gametleri oluşturur.

Belli bir yüzey-hacim oranına ulaşan hücreler bölünme hazırlıklarını tamamlayarak dört safhada mitoz bölünmeyi gerçekleştirirler. Mitoz bölünme meydana gelirken önce çekirdek eşlenir. Bu olaya karyokinez denir. Sonra sitoplazma bölünmesi buna da sitokinez denir.

Hayvanlarda: Ortadan boğumlanarak gerçekleşir.

Bitkilerde: Orta lamel oluşumu ile gerçekleşir.

Mitoz Bölünmenin Evreleri Nelerdir?

Profaz Evresi

Mitoz bölünmenin en uzun safhasıdır.Eşlenmiş kromotin ipliler sentromer bölgelerinden birbirlerine tutunmuşlardır. Bu eşlere kardeş kromatidler denir. Profazda kromotin iplikler kısalıp kalınlaşarak belirgin hale gelir. Bu belirgin yapılara kromozom denir. Profaz sonunda çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolmuştur. Sentrozom çiftleri zıt kutuplara çekilerek iğ ipliklerini oluşturmaya başlamışlardır.

Metafaz Evresi

Eşlenmiş kromozom çiftleri hücrenin ekvator çizgisinde yan yana gelerek tek sıra halinde dizilirler. Sentromer bölgelerinden de iğ ipliklerine tutunurlar. Sentromerler eşlenir kromozomlar en rahat bu safhada görülerek sayılabilir.

Anafaz Evresi

Sentromer bölgelerinden birbirlerine tutunmuş olan kardeş kromotidler birbirlerinden ayrılarak zıt kutuplara doğru çekilirler bu çekme işlemini iğ iplikleri gerçekleştirir. Mitozda kromozom sayısı ve kromozom yapısı aynı olan hücrelerin olmasını sağlayan esas olay, bu safhadaki kardeş kromotidlerin ayrılmasıdır.

Telofaz Evresi

Birbirinde ayrılan kromozom akımlarının kutup bölgelerinde kümeler içersinden sonra, çekirdek zarları ve çekirdekçikler aniden oluşarak belirgin hale gelir. Kromozomlar teker kromotin iplik haline indirgenirler. İğ iplikleri kaybolur. Telofaz sonunda karyokinez bitmiş ve iki çekirdekli bir hücre oluşturmuştur. Sitoplazmanın bölünmesiyle iki yeni hücre oluşur.