Kategoriler
Sözlük

İsim Nedir? İsim Ne Demektir? İsim Çeşitleri

Özet: “İsim Nedir? İsim Ne Demektir? İsim Çeşitleri” başlıklı yazımızda İsim nedir, İsim ne demektir, İsim kelimesinin tanımı, İsim kelimesinin eş anlamlısı, İsim kelimesinin ingilizce karşılıkları, İsim ile ilgili atasözleri ve deyimler ve İsim hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.

Sponsorlu Bağlantılar

İsim Tanımı

İsim kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve İsim kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;

1. isim Ad (I)

2. Kişi, insan

3. dil bilgisi Ad (I)

İsim Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı

İsim kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;

  • İsim – ad / insan / kişi

İsim kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;

  • İsim kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.

İsim İle İlgili Atasözleri ve Deyimler

İsim kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;

isim koymak (veya takmak veya koymak)isim yapmakismi çıkmak
ismi geçmekismi gibi bilmekismi lazım değil
ismi (bile) olmamakismi var cismi yokismini bağışlamak
ismini cismini almakismini cismini bilmemek(birinin) ismini vermek

İsim İle İlgili Birleşik Sözler

İsim kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;

isim babasıisim cümlesiisim çekimiisim durumu
isim gövdesiisim hakkıisim hâliisim kökü
isim tabanıisim tamlamasıisimden türeme isimisimden türeme fiil
ismiyle müsemmabirleşik isimcins isimfiilden türeme isim
özel isimsomut isimsoyut isimtakma isim
türemiş isimyalın isimaile ismikod ismi
soy ismitopluluk ismi

İsim İngilizcesi

İsim kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir

  • İsim – name

İsim Hakkında Detaylı Bilgi

İsimler veya adlar; özel-genel (cins), canlı-cansız, somut-soyut tüm varlık, kavram ve olayları karşılayan sözcükler. Sıfat, zarf, zamir gibi sözcük grupları isim soylu sözcükler olarak kabul edilir. Türkçede isimler genel olarak kabul edilen dört farklı şekilde sınıflandırılırlar;

  • Oluşlarına (maddelerine) göre isimler
  • Verilişlerine göre isimler
  • Sözcük yapısına göre isimler
  • Sayılarına göre isimler

isim nedir

Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler

Var oluşa göre isimler iki ayrı ana grupta incelenir: soyut ve somut.

Soyut İsim

Soyut isimler veya mana isimleri, klasik tanımla, beş duyu organıyla algılanamayan kavramlara verilen adlardır: sevgi, saygı, inanç, korku, yiğitlik, cesaret, sevinç, aşk vb.

Somut İsim

Beş duyudan herhangi biriyle algılayabildiğimiz, kavrayabildiğimiz varlık ve kavramların isimleridir. Yani somut varlıkları karşılayan isimlere somut isimler denir. Bu isimler, herkes tarafından görülen, bilinen, hissedilen, cismi olan, varlığı kişiden kişiye değişmeyen varlıkları karşılarlar. Su, toprak, ağaç, ses, televizyon, rüzgâr, sarı, mavi, duman, koku gibi.

Sponsorlu Bağlantılar

Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler

Varlıkların verilişlerine göre isimler iki farklı grupta incelenirler; bunlar özel ve cins isimlerdir.

Özel İsim

Sadece tek bir varlığı karşılayan ve bu varlığın benzer diğer varlıklardan ayrılmasını sağlayan sözcüklerdir: Aysel, Tekir, Ankara, Karadeniz vb.

Cins İsim

Cins isimler, aynı cinsten olan varlık,kavram veya olguların birini, bir bölümünü veya tamamını karşılayan isimlerdir. Odun, ağaç,kereste, masa, saat gibi. Cins isimler özel isimlerin aksine; çoğu kişinin aklında aynı görüntüyü (imaj) canlandırır; Örneğin Merve ismi Merve adında birini tanımayan bir kişi için anlam ifade etmezken, koyun ifadesi çoğu kişinin zihninde aynı varlığa karşılık gelir. Bu anlamda cins isimler daha genel bir anlam belirtirler. Cins isimlerin görevleri;

  • Canlıların genel tanımlarını karşılar; İnsan, kuş, sürüngen, amip vb.
  • Eşyaların tanımlarını karşılar; Masa, sandalye vb.
  • Mekân ve yön tanımlarını karşılar: oda, sınıf, kuzey, odunluk, sol vb.
  • Sayıların tanımlarını karşılar: on, yedi, otuz vb.
  • Akrabalık adı olur: teyze, nine, amca vb.
  • Soyut isimlerin hepsi bu kapsama girer: saygı, ihtiras, cesaret vb.

Yapılarına Göre Adlar

Yapılarına göre isimler üç ayrı grupta incelenir; basit isim, türemiş isim, bileşik isim

Basit İsim

Yapı olarak kök hâlinde bulunan isimlerdir: un, sıra, kına, ağaç, saat gibi.

Türemiş Ad

Yapım eki almış isimlerdir: tuz+luk, odun+cu, vb.

Bileşik İsim

Birden fazla ismin birleşip kalıplaşması ve yeni anlam kazanmasıyla oluşan isimlerdir:

Pamuk+kale, açık+göz, kuş+burnu, kara+fatma, ana+yasa, uyur+gezer, can+kurtaran, beşi+bir+yerde, hanım+eli

Varlıkların Sayılarına Göre İsimler

Tekil İsim

İsimlerin -ler, -lar çoğul eki almamış tekil halidir. Yalın hal de denir:

Çoğul İsim

İsimlerin ünlü uyumuna göre -ler, -lar çoğul eki almasıyla yapılır: bulut+lar, keçi+ler, melek+ler, çocuk+lar, insan+lar

Sponsorlu Bağlantılar

Topluluk İsmi

Biçim bakımından tekil göründüğü halde çokluk ya da topluluk anlamı veren adlardır.

  • Ordu, alay, sürü, kurultay, meclis, takım, aile, grup vb. kelimelerdir.
Sponsorlu Bağlantılar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Ne Nedir Vikipedi