Özet: “Mihrap Nedir? Meharib Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Mihrap nedir, Mihrap ne demektir, Mihrap kelimesinin tanımı, Mihrap kelimesinin eş anlamlısı, Mihrap kelimesinin ingilizce karşılıkları, Mihrap ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Mihrap hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Mihrap Tanımı
Mihrap kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Mihrap kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim, din b. (***) Cami, mescit vb. yerlerde Kâbe yönünü gösteren, duvarda bulunan ve imama ayrılmış olan oyuk veya girintili yer
2. Umut bağlanan yer
Mihrap Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Mihrap kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Mihrap kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Mihrap kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Mihrap kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Mihrap İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Mihrap kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- Mihrap kelimesinin geçtiği herhangi bir atasözü veya deyim bulunamamıştır.
Mihrap İle İlgili Birleşik Sözler
Mihrap kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- Mihrap kelimesinin geçtiği herhangi bir birleşik söz bulunamamıştır.
Mihrap İngilizcesi
Mihrap kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Mihrap – altar
Mihrap Hakkında Detaylı Bilgi
Camide namaz kılarken namazı kıldıran imamın en önde durduğu yaklaşık yarım daire şeklindeki kıbleye bakan duvara açılmış oyuk veya girintiye Mihrap denir. Arapça bir kelime olan mihrabın çoğulu “meharib”tir.
Kur’an-ı Kerim’de Mihrap Kelimesi İle İlgili Ayetler
Kur’an’da “mihrap” sözcüğü ve çoğulu şu âyetlerde geçmektedir. Kudüs’te Mescid-i Aksa bünyesinde, Meryem’in barındığı bir bölme anlamında şöyle kullanılmıştır: “Rabbi onu, güzel bir şekilde kabul etti ve onu güzel bir bitki gibi yetiştirdi. Onu Zekeriyya’nın himayesine bıraktı. Zekeriyya Meryem’in bulunduğu mihrâba her girdiğinde onun yanında yiyecek, rızık buldu. “Bu,.sana nereden geldi ey Meryem?” dedi”. Meryem; “O, Allah tarafındandır. Şüphesiz Allah, dilediğini hesapsız bir şekilde rızıklandırır” (Ali İmrân, 3/37).
Namaz kılınan yer ve mabed anlamında olmak üzere şöyle buyurulur:
“Zekeriyya mabedde (Mihrâb) namaz kılarken, melekler ona şöyle seslendiler”: Allah sana, kendi sözüyle meydana gelen İsa’yı tasdik eden, efendi, iffetli ve salihlerden bir peygamber olan Yahya’yı müjdeliyor” (Ali İmrân, 3/39). “Zekeriyya mabedden (mihrâb) kavminin önüne çıktı” (Meryem, 19/11). “EyMuhammed! Sana davacıların haberi geldi mi? Hani onlar duvardan Davud’un ibadet yeri olan “mihrâba” tırmanmışlardı” (es-Sâd, 38/21). Çoğulu köşk ve saray anlamında kullanılır: “Cinler, Süleyman’ın istediği gibi saraylar (mehârib), heykeller, havuzlar kadar büyük çanaklar ve sabit kazanlar yaparlardı” (Sebe; 34/13).
Mihrap Mimarisi ve Tarihi
Mihrâb, günümüzde genellikle caminin kıble duvarı oyuk şekilde inşa edilerek ve çevresi de yazı veya diğer süs unsurları ile süslenerek yapılır. Çini, mermer veyaahşaptan yapılan ve sanat değeri oldukça yüksek mihrâplar vardır. Cami zemininden 15-20 cm. yüksek yapılanlarına da rastlanır. Mihrâbın camilere günümüzdeki şekliyle girmesi Emeviler devrine kadar dayanmaktadır. İlk zamanlarda, yani; Peygamber döneminde kıble, mihrâb ile değil, renkli bir çizgi veya üzerinde belirli işaretler bulunan bir taş levha gibi herhangi bir işaret ile gösterilmekteydi. Emeviler devrinde camilerin ayrılmaz bir unsuru olarak dini hayata giren mihrâblar, Selçuklular ve özellikle Osmanlılar zamanında yapılan taş ve çini çeşitleriyle diğer İslam ülkelerinin hiç birinde görülmeyen bir değişiklik arzetmiştir.
Özellikle Bursa’daki Yeşil Camii’nin mihrâbı, Selçuklular devrinde bile rastlanmayan bir zenginlik ve ve ihtişam gösterir. Ayrıca bu caminin çinili mihrabı kendi cinsleri arasında en büyük ölçüde yapılmış olanıdır. Mihrap önünde kubbenin olması bu yapıyı, diğer İslam ülkelerindeki uygulamalardan ayıran en önemli özelliktir. Mihrâb süslemelerinde değişik renk ve stillerde şekillerin yanı sıra, nefis hatlarla “Âyetül-Kürsî” olarak bilinen Bakara sûresinin 255. âyetinin yazıldığı da olur. Mihrabın hemen üzerine “Zekeriyya, Meryem’in bulunduğu mihrâba her girdiğinde” anlamına gelen “Küllemâ dehale aleyhâ Zekeriyyal Mihrabe” (Ali İmran, 3/37) âyetinin yazılması alışkanlık haline gelmiştir.
İslâmî bakımdan mihrabın çevresine böyle bir âyet veya hadis yazımı şart değilse de, cemaatin okuyarak yararlanması için mihrâbla ilgili bir âyetin yazılmasında bir sakınca bulunmaz. Ancak yukarıdaki âyetin yerine, namazın şartlarından birisi olan “kıbleye yönelme”yi hatırlatan; “Ey Muhammed! Yüzünü Mescid-i Haram tarafına çevir”anlamındaki, “Fevelli vecheke şatral-Mescidi’l-Haram” âyetinin (bk. Bakara, 2/144,149, 150) yazıldığı da görülmektedir. Diğer yandan mihrâbın sağ üst kısmına “Allah”, sol üst kısmına “Muhammed” veya üst kısma yalnız “İhlâs” sûresinin yazıldığı da görülür.
Osmanlılarda geceleri imamın namazda görülebilmesi için mihrabın iki tarafına büyük ve yüksek bir şamdan konulmakta ve bunlara dikilen kalın mumlar geceleri yakılmaktaydı. Günümüzde petrol lambalarının veya elektriğin aydınlatmada kullanılmasıyla bu şamdanlar bazı büyük camilerde süs ve hatıra olarak korunmaktadır.
Mihrap Nasıl Yapılır?
Mihrab, günümüzde genellikle caminin kıble duvarı oyuk şekilde inşa edilerek ve çevresi de yazı veya diğer süs unsurları ile süslenerek yapılır. Çini, mermer veya ahşaptan yapılan ve sanat değeri oldukça yüksek mihraplar vardır. cami zemininden 15-20 cm. yüksek yapılanlarına da rastlanır.