Özet: “Saltanat Nedir? Saltanat Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Saltanat nedir, Saltanat ne demektir, Saltanat kelimesinin tanımı, Saltanat kelimesinin eş anlamlısı, Saltanat kelimesinin ingilizce karşılıkları, Saltanat ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Saltanat hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Saltanat Tanımı
Saltanat kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Saltanat kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
1. isim Bir ülkede hükümdarın, padişahın, sultanın egemen olması
“Bir medeniyetten öbürüne geçerken kaybolan şeylerin yanı başında gerçek saltanatlar da vardır.” – H. A. Yücel
2. Bolluk ve zenginlik, gösterişli yaşayış
3. Birinin bir işte, bir yerde bulunan kimseler üzerindeki egemenliği
Saltanat Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Saltanat kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Saltanat kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Saltanat kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Saltanat kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Saltanat İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Saltanat kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
§ saltanat sürmek
1) hükümdarlık etmek; 2) bolluk içinde yaşamak.
Deyim
Saltanat İle İlgili Birleşik Sözler
Saltanat kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- Saltanat kelimesinin geçtiği herhangi bir birleşik söz bulunamamıştır.
Saltanat İngilizcesi
Saltanat kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Saltanat – reign
Saltanat Hakkında Detaylı Bilgi
Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan yönetim şekline verilen addır. Yönetim şekli Osmanlı Hanedanı mensubu padişahın görünüşte mutlak egemen olmasına dayalıdır. Saltanat kelimesiTürkçe’de gösteriş ve zenginlik anlamında da kullanılır.
Saltanat’ın bazı dönemlerinde, padişahın yetkin olmamasından dolayı, Haseki Sultan’lar veya Valide Sultan’lar (hatta Mihrimah Sultan örneğinde görüldüğü gibi, padişah kızı) devlet yönetimine müdahale etmişler, hatta zaman zaman bizzat devleti yönetmişlerdir. Bu dönem Kadınlar saltanatı olarak bilinir. Dönem büyük ölçüde Osmanlı İmparatorluğu’nun duraklama dönemine denk gelir.Kanuni Sultan Süleyman’ın yaşlılık döneminde (1550 civarı) başlamış, 1656 yılında Köprülü Mehmet Paşa’nın sadrazam oluşuna kadar devam etmiştir.
Saltanat, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin 1 Kasım 1922’de kabul ettiği “Osmanlı İmparatorluğu’nun münkariz olduğuna dair” 308 numaralı kararname ile kaldırılmıştır. Kararname, ilga hükmünü geriye yürüterek “İstanbul’daki şekl-i hükümetin 16 Mart 1336 (1920)’de tarihe intikal ettiğini” bildirmiştir. Saltanatın kaldırılmasıyla Türk Tarihinin en uzun ömürlü devleti Osmanlı Devletinin 623 yıllık yaşantısı resmen sona ermiştir.
Saltanatın Sınırlanması
1876 yılında II. Abdülhamit tarafından I. Meşrutiyet ilan edildi. 3 Ocak 1877’de Osmanlı’da ilk seçim yapıldı. Rusya’da bundan memnun değildi. 20 Nisan 1877’de Rusya Osmanlıya savaş ilan etti. Savaştan dolayı II. Abdülhamit 13 Şubat 1878’de parlomentoyu feshetti. 30 yıl askıda kalmasından sonra yine II. Meşrutiyet ilan edildi. Bunla birlikte Osmanlılar Trablusgarp Savaşı ve I. Dünya savaşında savaştı. Osmanlının I. Dünya Savaşında yenilmesiyle Meclis-i Mebusan 23 Nisan 1920’ya kadar açık kaldı. 28 Ocak 1920’de Son Osmanlı Meclisi Misak-ı Milli’yi kabul etti. 23 Nisan 1920’de yerini TBMM meclisine bırakmıştır.
Saltanatın Kaldırılması ve Sonrası
1 Kasım 1922’de Saltanat TBMM tarafından kaldırılmış ve Saltanatın kaldırılmasıyla Türkiye kurulmuştur. 17 Kasım 1922’de Son Padişah VI. Mehmet Vahidettin, Osmanlı’nın sonu olduğunu anlamış ve tahtından çekilerek Osmanlı Devleti’ni feshetmiştir. Aynı zaman TBMM’ye tahtından çekildiğini bildirmiştir. Böylece Son padişah Vahdettin’in 17 Kasım 1922’de tahtından çekilmesiyle aynı günde Türkiye’nin başkenti Ankara’ya taşınmıştır. Vahdettin’den sonra son halife Abdülmecit, TBMM tarafından halife seçilecektir. 24 Temmuz 1923’te Lozan Barışı imzalanacaktır.. İstanbul’un işgali 2 Ekim 1923’e kadar sürecektir. 3 Mart 1924 yılında Halifelik TBMM tarafından kaldıralacak ve bütün Osmanlı üyeleri Türkiye’den kovulacak, son padişah Vahdettin ve son halife Abdülmecit de dahil olacaktır. Türkiye 1 Ocak 1926’da Miladi takvime geçecektir. Son padişah Vahdettin’in 16 Mayıs 1926 yılında sürgündeyken ölene kadar kalacağı yer San Remo olacaktır. 1926’de son padişah Vahdettin’in mezarı Türkiye’ye kabul edilmeyince Suriyelilerce Şam Sultan Selim Cami Mezarlığına gömülecektir.
Saltanat’ın Kaldırılmasının Nedenleri Nelerdir?
1- Saltanat sisteminin ulusal hakimiyet anlayışına ters düşmesi.
2- Osmanlı Devletinin TBMM Hükümeti yanında Lozan görüşmelerine çağrı edilmesi ve durumun Türk Milletinin çıkarına ters düşmesi.
3- İstanbul Hükümeti ve padişahının, Kurtuluş Savaşı sırasında milli direnişe karşı olması.
4- Bir ülkede 2 hükümetin bulunmasının ulusal menfaatlerle bağdaşmaması.
5- TBMM Hükümetinin padişahın da yanında bulunduğu İtilaf Devletlerine karşı kesin zafer kazanılması.
Saltanat’ın Kaldırılmasının Sonuçları Nelerdir?
1- Milli Egemenliğin gerçekleşmesi yolunda kritik 1 adım atıldı Saltanatın kaldırılmasıyla TBMM Hükümeti Türkiyede yönetimi tek başına ele almıştır.
2- Devletin Laikliği konusunda ilk derece gerçekleştirildi Bu gelişme birlikte din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır.
3- TBMMnin açılışından sonraları ikinci büyük İnkılap hareketi gerçekleştirilmiştir
4- Altı 100 yıllık Osmanlı Saltanatı sona erdi böylelikle Türkiyedeki 2 başlılığın ve 2 hükümetin bulunması sona erdi.
5- Ulusal egemenliğin bütün bi şekilde sağlanması için kritik 1 adım atıldı.
6- Son Osmanlı padişahı VI Mehmet Vahdettin, 17 Kasım 1922de İngiltereye sığınarak ülkeyi terk etti.
7- TBMM halifeliğinin İngiltere tarafından kullanılmasının engellenmesi amacıyla, Osmanlı hanedanından Abdülmecid Efendiyi halife seçtiğini duyuru etti. TBMMde tartışmalar daha da artarak Meclisin çalışmaları olumsuz yönde etkilendi Bununda etkisiyle, TBMMnin seçimlere gitmesi hızlandı.
8- Türkiyede devlet başkanlığı sorunu ortaya çıktı Bu mesele Cumhuriyetin ilanını hızlandırmış ve devlet başkanlığı sorunu Cumhuriyetin ilanı birlikte çözümlenmişti.
Atatürk’ün Saltanat Hakkındaki Görüşleri Nelerdir?
Mustafa Kemal Paşa, saltanatın kaldırılması müzakerelerinde şunları söyler:
“Efendiler! İçinde bulunduğumuz şartlara rağmen safsatayla, münakaşayla, nazariyatla vakit geçirdiğimizi görüyorum. Hakimiyet ve saltanat hiç kimseye ilim icabıdır diye münakaşa ile mügalata ile verilmez. Hakimiyet ve saltanat kuvvetle, kudretle, zorla alınır.Türk milleti de hakimiyet ve saltanatı bil fiil isyan ederek kendi eline almıştır.Bu olmuş bitmiş bir durumdur.Mesele, ‘hakimiyet ve saltanatı bırakacak mıyız, bırakmayacak mıyız’ Meselesi değildir.Mesele bu zaten olmuş bitmiş durumu ifade etmekdir.Bu herhalde ve mutlaka olacaktır. Burada toplananlar meclis ve herkes,meseleyi bu şekilde görürlerse fikrimce uygun olur. Aksi takdirde yine hakikat ifade olunucaktır. Fakat ihtimal bazı kafalar kesilecektir.”
Atatürk, Nutuk’un hadiseyi anlatan bölümünde saltanatın kaldırılmasının genel ve düşünsel nedenlerine değinmez, ancak bir dizi sert ifade ile padişah ve sadrazamın uzaklaştırılmasını haklı gösterir: “Bütün menfaatlerini mülevves bir tahtın, çürümüş, çökmüş ayaklarına sarılmakta gören…”, “idrakten mahrum, vicdandan mahrum, birtakım insanlar…”, “ahmakça teklifat…”, “sefil… adi bir mahluk… alçak…”, “Aciz, adi, his ve idrakten mahrum…”
Cumhuriyet ile Saltanat Arasındaki Fark Nedir?
Cumhuriyet halkın kendi iradesi ile seçtiği insanlar tarfından yönetilmesidir.Cumhuriyet yönetiminde millet egemenliğni kendi elinde tutar ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığı ile kullanır.Monarşi ise halkın seçmediği babadan oğula geçen bir yöneticinin(Padişah,Kral,Sultan vs.) mutlak hakimiyeti altında yönetilmesidir.Halkı yönetme yetkisi sadece devleti kuran hanedana aittir.
Osmanlı Devleti döneminde kadın erkek eşit değildi ama cumhuriyet dönemınde kadın erkek eşit oldu. Osmanlı döneminde padişahlık babadan oğula geçerken cumhuriyet dönemınde yöneticiler seçimle başa geçerler.Osmanlı döneminde söz hakkı padişahındı ama cumhuriyet dönemınde söz hakkı milletindir.Millet istediği zaman yöneticileri seçimle beraber değiştirebilir.
Saltanatın Kaldırılmasının Önemi Nedir?
1- Birinci TBMMnin ilk ve tek inkılabıdır.
2- Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılmış esas inkılaptır.
3- Cumhuriyete geçiş süresi hızlanmış demokratik 1 düzenin kurulmasının önündeki en kritik ehemmiyet kaldırılmıştır.
4- Halifelik ulusal egemenliğe bağlantılı sembolik 1 kurum halin getirilmiştir.