Özet: “Teyemmüm Nedir? Teyemmüm Ne Demektir? Anlamı” başlıklı yazımızda Teyemmüm nedir, Teyemmüm ne demektir, Teyemmüm kelimesinin tanımı, Teyemmüm kelimesinin eş anlamlısı, Teyemmüm kelimesinin ingilizce karşılıkları, Teyemmüm ile ilgili atasözleri ve deyimler ve Teyemmüm hakkında detaylı bilgileri bulacaksınız.
Teyemmüm Tanımı
Teyemmüm kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve Teyemmüm kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;
isim Su bulunmayan yerde su niyetiyle toprak, kum vb. şeylerle abdest alma
Teyemmüm Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı
Teyemmüm kelimesini eş anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Teyemmüm kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Teyemmüm kelimesini zıt anlamlı karşılığı aşağıdaki gibidir;
- Teyemmüm kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
Teyemmüm İle İlgili Atasözleri ve Deyimler
Teyemmüm kelimesi ile ilgili atasözü ve deyimler aşağıdaki gibidir;
- suyu görünce teyemmüm bozulur
bir zorunluluk dolayısıyla yapılmakta olan bir işin, bu zorunluluk ortadan kalktığında gereği gibi yapılmak için yeni baştan ele alınması gerekir.
Atasözü
Teyemmüm İle İlgili Birleşik Sözler
Teyemmüm kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;
- Teyemmüm kelimesinin geçtiği herhangi bir birleşik söz bulunamamıştır.
Teyemmüm İngilizcesi
Teyemmüm kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir
- Teyemmüm – Teyemmüm
Teyemmüm Hakkında Detaylı Bilgi
Teyemmüm, suyun bulunmaması veya zorunluluk nedeniyle kullanılamaması hâlinde abdest veya boy abdesti yerine yapılan bir fiziksel nötrleşme ve ibadete hazırlık faaliyetidir. Hangi maksatla teyemmüm edeceğine niyet edip ellerini toprak veya toprak cinsinden bir şeye iki defa vurarak, birincide yüz, ikincide dirseklere kadar eller meshedilerek yapılır. Namaz kılmak için abdest yerine bazı durumlarda teyemmüm (Arapça: تيمم) yapılabilir. Ayrıca teyemmüm, hastalık, yolculuk, su bulamama/suyun olmaması veya erişilememesi gibi durumlarda boy abdesti yerine de yapılır.
Kökenbilim
Teyemmüm sözcüğü TDK sözlüğüne göre Arapça kökenli olmakla beraber kökeninin Arapça olmadığına dair iddialar mevcuttur. Kur’an’da teyemmüm yapmak için türâb تراب (toprak) sözcüğü kullanılmaz, bunun yerine said صعيد sözcüğü kullanılır ki bu sözcük “toz, toprak, taş vs.” anlamına gelmektedir.
Hangi Hallerde Abdest ve Gusül Yerine Teyemmüm Alınmalıdır?
1- Abdest ve gusle yetecek kadar suyun temini mümkün olmazsa.
2- İhtiyarlık sebebiyle veya hırsız, hayvan ve bunlar gibi şeylerden korku veya suya ulaşamama gibi sebeplerden dolayı, su bulunamazsa veya suyu bulmak tahammül edilemeyecek kadar meşakkatli olursa teyemmüm almalıdır.
3- Su kullandığı takdirde kendi canından korkarsa veya suyu kullandığında hasta olacağından ya da onda bir kusur ortaya çıkacağından, hastalığının uzayacağından veya şiddetleneceğinden veya tedavisinin zorlaşacağından korkarsa teyemmüm etmelidir.
4- Eğer suyu abdest veya gusle kullandığı takdirde kendisi veya ona bağlı ve irtibatlı kişilerden susuzluktan öleceği veya hastalanacağı ya da tahammül edilmesi zor bir susuzluğa duçar olacaklarından korkarsa.
5- Beden veya elbisesi necis olan bir kimsenin az miktarda suyu olur ve bununla abdest veya gusül aldığı takdirde, beden veya elbisesini yıkayacak suyu kalmazsa suyu beden ve elbisesini yıkamada kullanmalı ve teyemmüm almalıdır.
6- Eğer kullanılması haram olan su veya kaptan başka su veya kabı olmazsa, abdest ve gusül yerine teyemmüm alınmalıdır.
7- Eğer vakti o kadar dar olur ki abdest veya gusül alındığında namazın tamamını veya bir ksımını vakitten sonraya kalacak olursa, teyemmüm alınmalıdır.
Teyemmüm’ün Farzları Nelerdir?
Niyet ve elleri toprağa vurup yüzü ve kolları mesh etmek farzdır.
Teyemmüm’ün Sünnetleri Nelerdir?
1- Önce besmele çekmek.
2- Uzuvları sırayla meshetmek.
3- Mesih işlemini ara vermeden yapmak.
4- Elleri yere vurduktan sonra önce ileri, sonra geri hareket ettirmek.
5- Parmakları açık bulundurmak.
6- Eller yerden kaldırıldığında avuç içlerinde toz kalmışsa birbirine vurarak silkelemek.
Üzerine Teyemmüm Yapılması Caiz Olan Şeyler Nelerdir?
Teyemmüm temiz oldukları takdirde;toprağa, çakıla, keseğe, taş’a yapılabilir.
Tuğla ve testi gibi pişmiş toprağa da teyemmüm sahihtir.
Ayrıca; kireç taşı, alçı taşı, mermer taşı ve diğer taşlar üzerinede teyemmüm yapılabilir.
Teyemmüm Nasıl Yapılır?
1- Niyet etmek
2- İki elin içini birlikte üzerine teyemmüm etmenin sahih olan bir şeyin üzerine vurmak.
3- İki elin içini bütün alına ve iki tarafına, saçın çıktığı yerden kaşlara ve burnun üst kısmına kadar çekmek.Farz ihtiyat gereği kaşların üzerine de ellerini çekmelidir.
4- Sol elin içinin sağ elin üstünün tamamına ve daha sonra sağ elin içinin, sol elin üstünün tamamına çekmek. Ellerin üstü bileklerden parmak uçlarına kadar meshedilmelidir.
Gusül ve abdest yerine yapılan teyemmüm arasında fark yoktur.Sadece niyetleri farklıdır.
Farz ihtiyat gereği vacip miktarı meshettiğinden emin olmak için bileklerden biraz daha yukarı meshetmeğe başlamalıdır.
Teyemmümün farzı ikidir:
- Niyet,
- İki kere darp (vurmak) ve mesh.
Teyemmüm alırken parmaktaki yüzüğün çıkartılması yüzüğün yerinin de meshedilmesi ve parmak aralarının hilâllenmesi zarûrîdir. Teyemmüm, abdest alırken ıslatılan organların (alnın ön yanları, yüz, boynun ön yanı ile eller ve dirsekler ile birlikte kollar) toprak cinsinden bir şey üzerine dokunarak, ellerin bu organlara sürülmesinden ibarettir. Böylelikle fiziksel nötürleşme yapılmış olur. Bu durum teyemmümün “abdest” ya da “boy abdesti” olmasına göre değişmez.
Teyemmüm’ü Bozan Haller Nelerdir?
1- Abdesti bozan veya guslü gerektiren haller teyemmümü de bozar, hükümsüz bırakır. Teyemmümü mubah kılan özrün ortadan kalkmasıyla da teyemmüm bozulur. Mesela su bulunmadığından veya hastalıktan dolayı yapılmış olan bir teyemmüm, su bulunduğu veya hastalık geçtiği anda bozulur.
2- Teyemmüm etmiş kimse, namaz içindeyken su bulursa, namazı bozulur. Abdest alıp namazı yeniden kılması gerekir.
3- Bir özürden dolayı teyemmüm eden kimse, diğer bir özre tutulsa, birinci özrü son bulmasıyla teyemmümü de son bulur. Diğer özrü için tekrar teyemmüm etmesi gerekir.
NOT; YUKARIDAKİ TEYEMMÜM İLE İLGİLİ BİLGİLER HANEFİ FIKHINA GÖREDİR.