Tarihte Bugün – 25 Ocak

25 Ocak günü Filipinli kadın siyasetçi Corazon Aquino, Britanyalı yazar James Gordon Farrell, Türk Sinemacı, yazar Onat Kutlar gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncu dünyaya gelmiştir. Ayrıca 25 Ocak günü Türk yazar ve gazeteci Orhan Duru, Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu Nedim Doğan, Yunan yönetmen Theodoros Angelopoulos gibi dünyaca ünlü sanatçı, senarist, besteci, oyuncularda vefat etmiştir. Tüm bunlarla beraber yine 25 Ocak günü Rusya’nın, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) oluşunu ilan etmesi, Milletler Cemiyeti’nin kurulması, İlk Kış Olimpiyat Oyunlarının Chamonix’de başlaması gibi tarihte iz bırakan önemli olaylarda gerçekleşmiştir.

25  Ocak Günü Meydana Gelen Doğumlar

• 25 Ocak 750 – Bizans imparatoru IV. Leo Hazar
• 25 Ocak 1627 – İrlandalı kimyacı Robert Boyle
• 25 Ocak 1736 – İtalyan matematikçi Joseph-Louis Lagrange
• 25 Ocak 1874 – İngiliz romancı, oyun ve kısa öykü yazarı W. Somerset Maugham
• 25 Ocak 1882 – İngiliz yazar Virginia Woolf
• 25 Ocak 1928 – Gürcistan eski devlet başkanı Eduard Şevardnadze
• 25 Ocak 1931 – Finlandiyalı şair Paavo Haavikko
• 25 Ocak 1933 – Filipinli kadın siyasetçi Corazon Aquino
• 25 Ocak 1935 – Britanyalı yazar James Gordon Farrell
• 25 Ocak 1936 – Türk Sinemacı, yazar Onat Kutlar
• 25 Ocak 1938 – Rus tiyatro oyuncusu, şarkı sözü yazarı ve halk şarkıcısı Vladimir Semyonoviç Viysotskiy
• 25 Ocak 1942 – Portekizli futbolcu Eusébio
• 25 Ocak 1954 – İsrailli yazar David Grossman
• 25 Ocak 1980 – İspanyol futbolcu Xavi
• 25 Ocak 1980 – Brezilyalı futbolcu Paulo Assunção
• 25 Ocak 1980 – Amerikalı profesyonel güreşçi Michelle McCool
• 25 Ocak 1982 – Rus buz patenci Maxim Shabalin
• 25 Ocak 1982 – İtalyan Şarkıcı ve söz yazarı Noemi
• 25 Ocak 1984 – Brezilyalı futbolcu Robinho
• 25 Ocak 1985 – Ukraynalı şarkıcı Tina Karol

25 Ocak Günü Meydana Gelen Ölümler

• 25 Ocak 477 – Vandal kralı Gaiseric
• 25 Ocak 1578 – Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın kızı Mihrimah Sultan
• 25 Ocak 1896 – İngiliz ressam Frederic Leighton
• 25 Ocak 1947 – ABD’li gangster Al Capone
• 25 Ocak 1952 – İzlanda’nın ilk cumhurbaşkanı Sveinn Björnsson
• 25 Ocak 1990 – ABD’li sinema oyuncusu Ava Gardner
• 25 Ocak 2003 – eski Devlet Bakanı Aysel Baykal
• 25 Ocak 2004 – Macar futbolcu Miklós Fehér
• 25 Ocak 2009 – Türk yazar ve gazeteci Orhan Duru
• 25 Ocak 2010 – Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu Nedim Doğan
• 25 Ocak 2012 – Yunan yönetmen Theodoros Angelopoulos

25 Ocak Günü Meydana Gelen Olaylar

• 25 Ocak 1072 – Divan-ı Lügat-it Türk, Türk kültürün ilk Türkçe dilinde yazılan Sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazılmaya başlandı (10 Şubat 1074’te bitirildi).
• 25 Ocak 1327 – III. Edward İngiltere kralı oldu.
• 25 Ocak 1348 – Venedik’te yüzlerce kişinin ölümüne neden olan bir deprem meydana geldi.
• 25 Ocak 1363 – Sırpsındığı Muharebesi’nı Osmanlı Devleti kazandı.
• 25 Ocak 1554 – São Paulo (Brezilya) şehrinin kuruluşu.
• 25 Ocak 1579 – Utrecht Antlaşması imzalandı ve günümüz Hollanda’sının temelleri atılmış oldu.
• 25 Ocak 1755 – Moskova Üniversitesi kuruldu.
• 25 Ocak 1792 – İngiltere’de, fakir sınıfların ilk siyasi örgütü sayılan « London Corresponding Society » örgütü kuruldu.
• 25 Ocak 1831 – I. Nicolas ve Romanov’ların düşmesiyle Polonya’nın bağımsızlığı ilan edildi. (SSCB) oluşunu ilan etti.
• 25 Ocak 1858 – Felix Mendelssohn’un Bir Yaz Gecesi Rüyası adlı eserinin Düğün Marşı bölümü Kraliçe Victoria’nın kızının düğününde çalındıktan sonra bütün dünyadaki düğünlerin popüler müziği haline geldi.
• 25 Ocak 1872 – Hasköy Tersanesi işçileri greve çıktı.
• 25 Ocak 1881 – Thomas Edison ve Alexander Graham Bell Oryantal Telefon Şirketini kurdular.
• 25 Ocak 1890 – Arjantin ve Brezilya arasında Montevideo antlaşması imzalandı.
• 25 Ocak 1918 – Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) oluşunu ilan etti.
• 25 Ocak 1919 – Milletler Cemiyeti kuruldu.
• 25 Ocak 1924 – İlk Kış Olimpiyat Oyunları Chamonix’de başladı.
• 25 Ocak 1926 – Şeker, petrol ve benzin inhisarı (tekeli) hakkında kanunlar kabul edildi.
• 25 Ocak 1931 – Mahatma Gandi İngilizler’ce serbest bırakıldı.
• 25 Ocak 1932 – Sovyetler Birliği ve Polonya saldırmazlık paktı imzaladı.
• 25 Ocak 1936 – İstanbul’da vapurculuk şirketi ile bütün kabotajın Denizyolları İdaresine geçmesini sağlayan sözleşme imzalandı.
• 25 Ocak 1937 – Cincinnati’de seller petrol rezervlerinin patlamasına yol açtı,şehir alevler içinde kaldı.
• 25 Ocak 1938 – İzmir Telefon İşletmesinin hükümetçe satın alınmasına dair sözleşme Ankara’da imzalandı.
• 25 Ocak 1939 – Celâl Bayar hükümeti istifa etti. Yeni hükümet Refik Saydam başkanlığında kuruldu.
• 25 Ocak 1939 – Şili’de Richter ölçeğiyle 8.3 derecesinde oluşan deprem tahminlere göre 25.000 kişinin ölümüne yol açtı.
• 25 Ocak 1942 – Tayland, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’ye savaş ilan etti.
• 25 Ocak 1949 – Şair Behçet Kemal Çağlar, CHP’den istifa etti.
• 25 Ocak 1949 – İsrail’de ilk seçimler yapıldı. David Ben-Gurion başbakan oldu.
• 25 Ocak 1950 – Amerika’da eski bürokrat Alger Hiss, hiç bir kanıt bulunmaksızın, komünist casus olduğu gerekçesiyle, 5 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi.
• 25 Ocak 1950 – Şiddetli kış nedeniyle İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da yollar kapandı, Çubuk Barajı dondu.
• 25 Ocak 1951 – Kumyangjang-ni Muharebesi
• 25 Ocak 1952 – Milli Eğitim Bakanlığı bir genelge yayımladı;1952-1953 öğrenim yılından itibaren lise eğitimi 4 yıla çıkarılacak.
• 25 Ocak 1952 – Gümrük ve Tekel Bakanı Sıtkı Yırcalı kibrit tekelinin kalktığını açıkladı; özel sektör kibrit üretebilecek.
• 25 Ocak 1954 – Ankara’da sıcaklık -30 dereceye düştü; okullar tatil edildi.
• 25 Ocak 1957 – Hint Keşmir’i kendine ilhak etti.
• 25 Ocak 1958 – İstanbul’da 25 kişi, komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. Tutuklananların arasında Doktor Hikmet Kıvılcımlı da bulunuyordu.
• 25 Ocak 1966 – Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Türkiye’ye Yardım Konsorsiyumu Türkiye’nin dikkatini çekti; enflasyon hızla artıyor.
• 25 Ocak 1968 – Türk Ordu Futbol Takımı dünya şampiyonu oldu.
• 25 Ocak 1969 – Amerika Birleşik Devletleri ile Kuzey Vietnam arasında barış görüşmelerine Paris’te başlandı.
• 25 Ocak 1970 – Necmettin Erbakan 17 arkadaşıyla Milli Nizam Partisi’ni kurduğunu açıkladı.
• 25 Ocak 1971 – İdi Amin gerçekleştirdiği darbe ile Milton Obote’yi devirdi ve Uganda’nın başkanı oldu.
• 25 Ocak 1973 – Başbakan Ferit Melen “İşkence yalandır” dedi. Bülent Ecevit bunun bir yalan olduğunu söyleyince Cumhuriyetçi Güven Partililerin (CGP) saldırısına uğradı.
• 25 Ocak 1974 – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Milli Selamet Partisi (MSP) hükümet ortaklığı protokolü imzaladı.
• 25 Ocak 1977 – İstanbul’da bir yıl içinde 510 öğrenci olayı meydana geldi, 13 öğrenci öldü.
• 25 Ocak 1980 – Başbakan Süleyman Demirel’in azınlık hükümetinin görevde olduğu 73 günde politik nedenlerle 497 kişinin öldürüldüğü, 779 kişinin yaralandığı ve 72 soygun olayının yaşanmış olduğu açıklandı.
• 25 Ocak 1981 – Mao’nun dul eşi Jiang Qing ölüm cezasına çarptırıldı.
• 25 Ocak 1985 – II. Louis Stadı Monako Prensi III. Rainier tarafından açıldı.
• 25 Ocak 1986 – Milli Direniş Hareketi, Uganda’da Tito Okello hükümetini devirdi.
• 25 Ocak 1987 – 30 milyon dolara sigortalanan Muhteşem Süleyman Sergisi, Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Vaşington, DC’de Ulusal Sanat Müzesinde açıldı.
• 25 Ocak 1988 – Türkiye, BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi’ni imzaladı.
• 25 Ocak 1991 – Bakanlar Kurulu, Kürtçe konuşma ve şarkı söylemeyi serbest bıraktı.
• 25 Ocak 1991 – A.B.D. ve müttefiklerinin bir hafta süren saldırısı karşısında Saddam Hüseyin yönetimi Kuveyt’teki petrol kuyularını ateşe verdi ve ham petrolü körfeze boşalttı.
• 25 Ocak 1995 – Rusya, Norveç tarafından fırlatılan bir araştırma roketini ABD’nin Trident füzeleriyle karıştırınca az daha bir nükleer karşı saldırı başlatıyordu.
• 25 Ocak 1996 – Rusya Federasyonu’nun Avrupa Konseyi’ne girişi.
• 25 Ocak 1996 – ABD’de son bir kez asılarak idam gerçekleştirildi. Cinayet suçlusu Billy Bailey, ABD’nin Delaware eyaletinde asıldı.
• 25 Ocak 1997 – Yaşar Kemal Uluslararası Nonino Ödülü’nü İtalya’da düzenlenen bir törenle aldı.
• 25 Ocak 1999 – Kolombiya’nın batısında 6,0 şiddetinde deprem meydana geldi, en az 1.000 kişi öldü.
• 25 Ocak 2002 – Wikipedia, yazılımının (“II. Faz”) ya da Magnus Manske Günü olarak bilinen yeni sürümüne geçti.
• 25 Ocak 2004 – Opportunity adlı uzay sondası Mars yüzeyine indi.
• 25 Ocak 2005 – San Francisco kenti meydanlarda,parklarda ve şehrin kamuya ait diğer yerlerinde sigara içmeyi yasakladı. Cezanın bedeli 100 dolar olarak açıklandı.
• 25 Ocak 2005 – Hindistan’daki bir hac töreni sırasında çıkan izdihamda 258 kişi öldü.
• 25 Ocak 2006 – Dünyanın en büyük küreselleşme karşıtı eylemlerinden olan Dünya Sosyal Forumu Venezuela’da başladı.
• 25 Ocak 2006 – İlk kez seçimlere katılan İslami Direniş Hareketi Hamas, Filistin’de düzenlenen genel seçimlerin galibi oldu ve 10 yıllık El Fetih hakimiyetine son verdi. İsmail Haniye, 19 Şubat’ta başbakan oldu, ancak İsrail, Hamas hükümetiyle bütün müzakereleri durdurdu.