Özgül ısı nedir, özgül ısı ne anlama gelir, maddelerin özgül ısıları nelerdir, öz ısının birimi nedir, öz ısı veya özgül ısı için hangi birimler kullanılır, buzun ve suyun öz ısıları kaçtır.
Özgül Isı (Öz Isı) Anlamı Nedir?
Özgül ısı, öz ısı ya da ısınma ısısı, C.G.S. birimleri sistemine göre bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C°, S.I. birimleri sistemine göreyse 1 kg.’ının sıcaklığını 1 K° arttırmak için gerekli olan ısıenerjisi miktarıdır. Öz ısı, maddenin bulunduğu fiziksel hâl, basınç ve sıcaklığa göre az da olsa değişkendir. Pratik uygulamalarda genellikle sabit olarak alınır. Öz ısı ölçümlerinin yanında hangi şartlar altında yapıldıkları da belirtilir.
Özgül Isı (Öz Isı) Birimleri
Öz ısı birimi kullanılan birim sistemine göre; J(joule)/gK(gramKelvin), J(joule)/goC(gramSantigratdererce) veya Cal(kalori)/goC(gramSantigratderece) vb. olur.
Öz ısı kavramını Joseph Black adlı bir fizikçi ve kimyacı ortaya koymuştur. Bu şahıs ısı ve sıcaklık kavramlarını da birbirinden ayırmıştır. Pierre Louis Dulong ve Alexis Therese Petit birlikte çalışmalar yaparak elementlerin özgül ısıları ile atom ağırlıklarının ters orantılı olduğunu bulmuşlardır. Bu yasa Dulong ve Petit kanunu olarak adlandırılmıştır. Buna göre çoğu elementin atom ağırlıkları ile ısınma ısılarının çarpımı sabit bir sayı verir. Buna dayanarak atom ağırlığı bilinmeyen elementlerin yaklaşık atom ağırlığı hesaplanabilmiştir. Dulong ve Petit kanunu , hemen tüm elementlerde atomal ısının yaklaşık 26.4 J K. mol olmasına uygun düşmektedir.
Maddelerin Öz Isıları (Özgül Isıları)
| Maddenin adı | Öz ısı (Cal/g°C) |
|---|---|
| Su | 1.00 |
| Buz | 0.50 |
| Zeytinyağı | 0.47 |
| Naftalin | 0.41 |
| Hidrojen | 0.41 |
| Oksijen | 0.22 |
| Bor | 0.58 |
| Magnezyum | 0.26 |
| Alüminyum | 0.217 |
| Krom | 0.12 |
| Manganez | 0.115 |
| Demir | 0.115 |
| Nikel | 0.110 |
| Bakır | 0.1 |
| Çinko | 0.095 |
| Kripton | 0.074 |
| Baryum | 0.045 |
| Uranyum | 0.026 |
| Cıva | 0.033 |
| Gümüş | 0.056 |
| Kurşun | 0.031 |
| Bizmut | 0.294 |
| Cam, kum | 0.15 |
| Hava (sabit basınçta) | 0.23 |
| Su buharı | 0.48 |
| Kobalt | 0.107 |
Suyun Öz Isısı (Özgül Isısı) Neden Yüksek
Diğer elementlerin öz ısısı sudan daha azdır. Bunun sebebi ise suyun (H2O) iki ayrı elementten(H ve O) oluşmasıdır. Maddelerin ısınmalarındaki farklılıklar, maddelerin ayırt edici özelliklerinden biri olan öz ısı ile ilgilidir.
Isı Alışverişi ve Denge Isı Nedir
Öz ısı (Özgül ısı) maddenin bulunduğu fiziksel hal, basınç ve sıcaklığa göre az da olsa değişkendir. Maddeler birbirine dokundurulduğunda ve karıştırıldığında sıcaklığı yüksek olan madde sıcaklığı düşük olan maddeye ısı verir buna ısı alışverişi denir. Yukarıda bahsettiğimiz ısı alışverişi maddelerin sıcaklığı eşit oluncaya kadar sürer. Bu sıcaklığa denge sıcaklığı denir.