Tampon Çözelti Nedir? Örnek Tampon Çözelti Soruları ve Cevapları

Tampon Çözelti Nedir?

Tampon çözelti, zayıf asit ve konjuge bazın (konjuge baz, Brønsted–Lowry asit–baz kuramında asit proton verdikten sonra oluşan türüdür) veya zayıf baz ve konjuge asitin (Konjuge asit, Brønsted–Lowry asit–baz kuramında bir bazın proton alışı ile oluşan türüdür.) karşımından oluşan sulu çözelti.

Bir tampon çözeltiye az veya orta miktarda kuvvetli asit veya baz eklendiği zaman pH değişimi çok az olmaktadır. Bu özellik nedeni ile çözeltilerde pH değişimini engellemek için bu yöntem kullanılır. Bir çok canlı türü belli bir pH aralığında geliştiği için sabit olan bu pH değerini devam ettirmek için tampon çözeltiler kullanılmaktadır. Örnek olarak bikarbonat tampon sistemi kandaki pH değerini düzenlemek için kullanılmaktadır.

DAHA FAZLA OKU: Brønsted-Lowry Asitleri ve Bazları Teorisi

Zayıf asit ve tuzunu içeren tampon çözeltilerde pH değeri 7’den büyüktür. Zayıf baz ve tuzunu içeren tampon çözeltilerde ise pH değeri 7’den küçüktür. İlgili formüller ise şöyle:

[H⁺]=K_a.([Asit]/[Tuz])

[OH^–]=K_a.([Baz]/[Tuz])

Örnek Sorular ve Cevaplar

Soru-1:

0.04 M 1L HF çözeltisinde 0.01 mol KF tuzu ilave ediliyor. Oluşan bu karışımın pOH değeri kaçtır?

(Not: Aynı sıcaklıkta HF için K_a=2,5*10^-9)

Çözüm-1:

[H⁺]=K_a.( [Asit]/[Tuz] )

[H⁺]=2,5*10^-9.(0,04/0,01)

[H⁺]=10^-8 M

pH = 8

pOH = 14 – 8

Cevap: pOH = 6