Gevherin geçmeyen yerde / Satma kardaş kerem eyle
Gerçek adı Şah İsmail ya da I. İsmail olan Hatai (Hatayi) aslında Safevi Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 17 Temmuz 1487 ile 24 Mayıs 1524 tarihleri arasında yaşayan Şah İsmail, şiirlerinde Şeyh Hatayi (Şah Hatai) takma adını kullanmıştır. Doğum yeri Azerbaycan’ın Erdebil şehri iken ölüm yeri için 2 rivayet var. Birisi yine Erdebil diğeri ise İran’ın Tebriz şehri. Şiirlerinde Nesimi ve Fuzuli’den etkilenmiştir. Şiirleri, Alevi-Bektaşi edebiyatının en güzel örneklerini sunmaktadır. Şiirlerini Azerbaycan Türkçesi’nde hece ve aruz ile yazmıştır.
Şah Hatayi’nin şiirlerden biriside Gevherin Geçmeyen Yerde şiiridir. Günümüze kadar ulaşan Gevherin Geçmeyen Yerde şiirinin son mısraları ise şöyle;
Hatâyî’m çağırır ere
Dünyâ böyle gelmiş zîrâ
Gevherin Geçmeyen Yerde Şiiri
> Gevherin geçmeyen yerde
Satma kardaş kerem eyle
Lâ’l taşını çay taşına
Katma kardaş kerem eyle
> Gördün bir yerde âşinâ
Her ne dersen öz başına
Yol taşını yol kuşuna
Atma kardaş kerem eyle
> Gördünse bir yerde rakîb
Neylersin yüzüne bakıb
Münkiri katâra çekib
Yedme kardaş kerem eyle
> Firdevs güllerinden misin
İmâm kullarından mısın
Ali oğlundan mısın
Gitme kardaş kerem eyle
> Hatâyî’m çağırır ere
Dünyâ böyle gelmiş zîrâ
Ârif okun abes yere
Atma kardaş kerem eyle