Alemde her şeyin var olmayınca
Gerçek adı Şah İsmail ya da I. İsmail olan Hatai (Hatayi) aslında Safevi Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 17 Temmuz 1487 ile 24 Mayıs 1524 tarihleri arasında yaşayan Şah İsmail, şiirlerinde Şeyh Hatayi (Şah Hatai) takma adını kullanmıştır. Doğum yeri Azerbaycan’ın Erdebil şehri iken ölüm yeri için 2 rivayet var. Birisi yine Erdebil diğeri ise İran’ın Tebriz şehri. Şiirlerinde Nesimi ve Fuzuli’den etkilenmiştir. Şiirleri, Alevi-Bektaşi edebiyatının en güzel örneklerini sunmaktadır. Şiirlerini Azerbaycan Türkçesi’nde hece ve aruz ile yazmıştır.
Şah Hatayi’nin şiirlerden biriside Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde şiiridir. Günümüze kadar ulaşan Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde şiirinin son mısraları ise şöyle;
Şah Hatai’m eder bu sırrı beyan
Kamil midir cahil sözüne uyan
Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde Şiiri
> Gönül ne gezersin seyran yerinde
Alemde her şeyin var olmayınca
Olura olmaza dost deyip gezme
Bir ahdine bütün yar olmayınca
> Yürü sofu yürü yolundan azma
Elin gıybetine kuyular kazma
Varıp her dükkanda metaın çözme
Yanında mürşidin sır olmayınca
> Kalktı havalandı gönlümün kuşu
Kavga gıybet etmek kötünün işi
Üstadın tanımaz bunda her kişi
Anın kim mürşidi er olmayınca
> Varıp bir kötüye sen olma nöker
Çerhine değer de dolunu döker
Ne Hüda’dan korkar ne hicab eder
Bir kötüde namus ar olmayınca
> Şah Hatai’m eder bu sırrı beyan
Kamil midir cahil sözüne uyan
Bir baştan ağlamak ömredir ziyan
İki baştan muhib yar olmayınca