İncil Ne Demektir? Hangi Peygambere İndirilmiştir?
İncil, Yüce Allah’ın göndermiş olduğu 4 kutsal kitaptan birisidir. İncil Yüce Allah tarafından Hz. İsa (a.s.) peygambere indirilmiştir. Hristiyan dinine mensup insanların kutsal kitabı olan İncil toplamda 4 çeşittir. Luka, Markos, Yuhanna ve Matta. Aslında bu isimler birer yazardır. Bu yazarların yazdığı yada oluşturduğu İnciller kabul gördüğü için bu 4 İncil aynı yazarların isimleriyle anılırlar.
İncil’in Kelime Anlamı
İncil’in kelime anlamı “müjde, iyi haber”. Luka, Markos, Yuhanna ve Matta Yeni Ahit’in ilk dört bölümünü oluştururlar. Bazı durumlarda İncil, Kitab-ı Mukaddes yerine kullanılmaktadır. Bazu durumlarda ise Yeni Antlaşma yerine kullanılmaktadır.
İnciller Nasıl Yazıldı?
Hıristiyan kaynaklarına göre, Hz. İsa’nın çarmıhta öldürülmesi ve üç gün sonra diriltilerek göğe yükseltilmesi havarileri ve diğer öğrencileri arasında büyük etki yarattı. Havariler Hz. İsa’nın göğe alınışından sonra bir süre Filistin’de kaldılar. Ancak hem Yahudi muhafazakârlar hem de Romalılar’dan gördükleri baskılar nedeniyle dünyanın değişik yerlerine göç etmek zorunda kaldılar. Bunun sonuçlarından biri de Hıristiyanlığın yayılması oldu. Havarilerden Petrus Roma’da, BartalmayErmenistan’da, Yehuda (Taday) ve Yurtsever Simun Pers topraklarında öldürülmüşlerdir. Hıristiyan kaynaklarının aktardığına göre, Hz. İsa’nın havarileri ve onların yakın çevresinde yer alan kişiler Hz. İsa’nın öğretilerini anlatmayı sürdürdüler. Öğrencilerin önderi konumundaki Petrus Roma’da yaşamaktaydı.
Onun yakın çalışma arkadaşı Markos büyük olasılıkla Petrus’un anlattıklarını bir araya getirerek Hz. İsa’nın yaşamını anlatan en eski İncil kitapçığını yazmıştır (M.S. 50-60 yılları). Diğer İncil yazarları Hz. İsa’nın öğrencisi Matta Levi ve Pavlus’un yakın çalışma arkadaşı doktor Luka, Markos’un yazdığı metni geliştirerek değişik alıcılara göndermek üzere Hz. İsa’nın yaşam öyküsünden kesitleri yazmışlardır. Her iki kitapçığın da 70 yılları dolayında yazıldığı düşünülmektedir. Yine Hz. İsa’nın öğrencisi olan Yuhanna ise İncil’ini 85 yılından sonra kaleme almıştır. İncil’lerin yazım tarihleri ile hangi dilde yazıldığına dair güvenilir bir bilgi yoktur. Yeni Antlaşma 27 kitapçıktan oluşmaktadır. Hz. İsa’nın yaşamını anlatan ilk dört kitapçığa İncil denilmektedir. Sonraki kitapçıkların büyük bir bölümü ise Hz. İsa’nın öğrencilerinin (elçilerinin) kiliselere yazdığı mektupları içerir.
4 İncil Nasıl Belirlendi?
Hz. İsa’dan sonraki ilk iki yüzyılda çok sayıda İncil ortaya çıkmıştır. Başlangıçta bunların hangilerinin “kutsal” ve “kanonik” kabul edilmesi gerektiği konusunda bir görüşbirliği yoktu. Dört İncil olması gerektiğini savunan ilk belge M.S. 180 yılında Piskopos Irenaeus tarafından yazılmıştır. Dört İncil konusunda Hıristiyanların bir görüşbirliğine varması bu tarihten de daha ileride gerçekleşmiştir. M.S. 397’deki Üçüncü Kartaca Konsili, günümüzdeki hâliyle Yeni Ahit’in onaylandığı ilk büyük Hıristiyan kuruludur.
Sinoptik İnciller
Kitabı Mukaddes’teki İncillerin üçü; Matta, Markos ve Luka’nınkiler, gerek verdikleri bilgi gerekse üslup açısından birbirini andırır. Bunlara sinoptikler denir. Yuhanna’nın incili, diğerlerinden farklıdır. Sinoptik İncillerin ortak bir kaynaktan (Q metni) kaynaklandığı öne sürülmüştür.
Kanonik İnciller
Matta İncili
Matta İncili, Hz. İsa’nın oniki havarisinden biri olan, Roma vergi memuru Celile’li Matta tarafından yazıldığı kabul edilen incildir. Yeni Ahit’in ilk bölümünü meydana getirir. Kelime anlamı olarak Matta,İbranice “efendimizin (tanrımızın) hediyesi” anlamına gelmektedir. M.S. 52 – 68 yılları arasında, Kudüs düşmeden önce yazıldığı tahmin edilmektedir.
Matta İncili, Hz. İsa’nın soyağacı ile başlar, hayatını ve dinî faaliyetlerini özetler. Havarilerin seçimini ve Hz. İsa’ya katılışlarını anlatır. Muhtemelen ilk olarak İbranice yazılmıştır. Markos İncili temel alınmıştır. Diğer üç kanonik incilden çok daha fazla Eski Ahit referansı içermektedir. Hz. İsa’nın da mensubu olduğu Yahudi toplumunu hedeflediği düşünülmektedir. Yahudileri, Nasıra’lı Hz. İsa’nın yüzyıllardır bekledikleri Mesih (kurtarıcı) olduğuna inandırmayı amaçlar. Hz. İsa’nın kral olduğu belirtilir. Yahudilerin fizikî ve materyalist bir kurtarıcı ve krallık beklemelerinden ötürü Matta İncili’nde Hz. İsa’nın manevî krallığı vurgulanır.
Markos İncili
Markos İncili, Yeni Ahit’in ilk dört bölümünü oluşturan kanonik incillerden ikincisidir. “Evanjelist Markos” olarak da bilinen Yuhanna Markos tarafından yazılmıştır. Markos, Barnabas’ın kuzeni ve Hz. İsa’nın havarisi Petrus’un (Simun) yakın arkadaşıdır. Markos’un incili Petrus’a dayanarak yazdığı kabul edilir. M.S. 60’lı yılların sonlarında veya 70’li yılların başlarında yazılmıştır. Matta ve Lukaİncillerine kaynak teşkil ettiği ve incillerin en eskisi olduğuna inanılır. Vaftizci Yahya’dan Hz. İsa’nın göğe yükselişine kadar olan kısmı anlatır. Kısa versiyonunda Hz. İsa’nın boş mezarına kadar olan kısmı anlatır.
Luka İncili
Luka İncili, Vaftizci Yahya’nın doğumundan Hz. İsa’nın göğe yükselişine kadar olan yaklaşık 35 yılı kapsar. M.S. 60’lı yıllarda yazıldığı tahmin edilmektedir. Markos İncili’ni baz aldığı kabul edilir. Karakteristikleri, dönemin Yunanlarına hitap ettiğini düşündürür. İncilin yazıldığı dönemlerde Romalılar askerlikte ustalaşmış iken, Yunanlılar bilgelikleriyle meşhurdurlar. Bu nedenle Luka İncili Hz. İsa’yı kusursuz bir insan ve tanrının bilgeliğinin insan şekline bürünüşü olarak resmeder. Hz. İsa’nın ibret verici kısa hikâyelerine geniş yer verir. Hz. İsa’nın Kutsal Ruh ile olan bağlantısını anlatır. Kutsal Ruh’un doğmuş şekli olduğunu, Kutsal Ruh’un gücü sayesinde kilisesini kurduğunu ve Kutsal Ruh’tan akan sözlerini, vaatlerini anlatır.
Yuhanna İncili
Yuhanna İncili, Yeni Ahit’in ilk dört bölümünü meydan getiren kanonik incillerden sonuncusudur. Kelime anlamı olarak “sevgili” veya “sevilen” demektir. Balıkçılık yaparak geçinen, “EvancelistYuhanna” olarak da bilinen, havari Yuhanna tarafından yazılmıştır. M.S. 90’lı yıllarda yazıldığı tahmin edilmektedir. Vaftizci Yahya’nın (Yahya Peygamber) dini faaliyetlerinden, Hz. İsa’nın göğe yükselişine kadar olan zaman aralığını kapsar.
Yuhanna İncili, Hz. İsa’nın kilisesinin oluşumunu anlatır. Cennetteki krallığından insanlığa yol göstermeye devam edeceği vurgulanır. Bu anlamda, diğer inciller gibi belirli bir kesimi değil, tüm insanlığı hedeflediği düşünülebilir. “Dünya” kelimesi birçok yerde tekrarlanır. Diğer incillerde vurgulanan Hz. İsa’nın insanî veya dünyevî faaliyetlerinden ziyade doktrinlerine geniş yer ayırır.
İncil’in Verdiği Mesaj Nedir?
Hıristiyanlığa göre İncil’in mesajı Hz. İsa’nın kimliği ve eylemleridir. Hıristiyanlar için insanlığın temel sorunu günahtır. Günahkâr insan kutsal tanrı ile ilişki kuramaz. Günah insana ölüm getirir ve herkes bu ölümü hak etmektedir. Dünyada yaşamış tek günahsız kişi olan Hz. İsa ise insanların günahlarını bağışlatan bir kurban olarak çarmıhta ölmüştür. Tanrı bu kurbanı kabul ederek, Hz. İsa’yı ölümden diriltmiştir. Eğer bir insan Hz. İsa’nın ölümü ve dirilişine ve bu gerçeklerin onun yaşamındaki etkilerine iman ederse (güvenirse) günahlarından ve sonuçlarından kurtulacaktır. Hz. İsa’nın ölümü günahları bağışlatan bir kefaret kurbanı işlevi görmüştür. Dört kanonik incilde sık sık Hz. İsa’nın Mesih olduğu belirtilir.
İncillerde Hz. İsa’nın (a.s.) Hayatı
İncil’ler Celile’li bir marangoz, öğretmen ve şifa dağıtıcısı olan Hz. İsa’nın hayatını özetle anlatırlar. Hz. İsa bir Yahudi olarak Roma İmparatorluğu’nda dünyaya geldi (MÖ 8-MÖ 2). Hz. İsa Hıristiyan ve İslâmî kaynaklara göre bir mucize eseri olarak Bakire Meryem’den babasız dünyaya gelmiştir. Yahudilerin yüzyıllardır beklediği Mesih olduğunu ilerisüren Hz. İsa, dinî öğretilerini yaydı ve geniş bir kitleyi peşinden sürükledi.
Bazı Yahudi din adamlarının teşviki ve Roma’nın Yahudiye eyaletinin valisi Pontius Pilatus’un emri ile Kudüs’te çarmıha gerildi (M.S. 29-M.S.36). Bununla birlikte az sayıda tarihçi ve araştırmacı kutsal kitaplarda bahsi geçen ve tarihi dokümanlarda ismine rastlanılmayan Hz. İsa’nın mitolojik bir karakter olabileceğini düşünmektedirler.